od początku do końca
  • Ruchomość zaimka zwrotnego się
    15.01.2019
    15.01.2019
    Szanowni Państwo,
    jak bardzo „rozbiegane” może być się w zdaniu? Zazwyczaj powinno stać przy czasowniku, za lub przed, ale są przypadki, w których nie da się oddzielić tego zaimka od jego czasownika. Czy mogę prosić o przykłady sytuacji (lub teorii), w których jest to dozwolone (i jak daleko od czasownika), a w których nie?
  • runy
    15.05.2002
    15.05.2002
    Szanowna Redakcjo!
    Pracuję nad tłumaczeniem pewnej gry komputerowej, w której dość często pojawia się termin runy (ang. rune). W grze występują one jako zaklęcia posiadające magiczną moc. Można je kupować i stosować, są też specjaliści, tzw. Władcy Runów, potrafiący je odczytywać i rzucający runiczne zaklęcia. O te właśnie nieszczęsne runy wynikł pewien spór między mną a drugim tłumaczem, któremu zwróciłam uwagę, że w języku polskim runy występują wyłącznie w liczbie mnogiej, na co otrzymałam odpowiedź, że od początku istnienia gier komputerowych, runy występują w nich także liczbie pojedynczej, np. Run Wiedzy lub Niebios, a poza tym mają tu zupełnie inne znaczenie, niż podane w słowniku, więc mam się kierować zasadami pisowni gier komputerowych. Czy rzeczywiście powinnam się kierować nazwami, które ktoś kiedyś mylnie przetłumaczył, ale które już weszły do języka graczy komputerowych? Czy w imię zachowania konsekwencji w nazwach już funkcjonujących mam kaleczyć język polski i serwować polskim dzieciom niepoprawne nazwy, czy może to ja się mylę? W końcu to tylko gra, bajka dopuszczająca dziwaczne słowotwórstwo, gdzie sporo wyrazów ma już niewiele wspólnego z ich pierwotnym znaczeniem.
    Z poważaniem,
    Anna Celińska
  • Sądek a sąd

    24.01.2022

    Dzień dobry,

    Interesuje mnie etymologia słów sąd (ocena, wyrok) i sądek (naczynie).

    W jaki sposób z jednego korzenia powstały słowa o tak różnym znaczeniu (wydaje się, jakby nie było między nimi żadnego związku) ?


    Pozdrawiam

  • się
    22.02.2005
    22.02.2005
    Witam serdecznie,
    chciałabym dowiedzieć się, czy pytanie: „Jak pan / pani nazywa się?”, z zaimkiem zwrotnym się na końcu, jest niepoprawne. Czy dopuszczalny jest tylko szyk „Jak się pan / pani nazywa?”? Jeżeli tak, to czy są jakieś reguły, które określają pozycję tego zaimka przed czy za czasownikiem.
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • Skąd wzięło się proszę we frazach proszę pani/ proszę pana/ proszę państwa

    29.12.2021

    Dzień dobry,

    skąd w zwrotach typu: proszę pani/pana wzięło się słowo  proszę?

    pozdrawiam serdecznie

    Agnieszka

  • Statuty kazimierzowskie; źródło czegoś; klasztor Benedyktynów/ benedyktynów
    15.06.2018
    15.06.2018
    Szanowni Państwo
    Który zapis jest poprawny: statuty kazimierzowskie czy statuty Kazimierzowskie (Kazimierza Wielkiego)?
    Czy można powiedzieć, że kronika jest źródłem do czegoś? Jaka jest prawidłowa łączliwość?
    Jak zapisać klasztor benedyktynów, jeśli chodzi o konkretny obiekt, ale znajdujący się poza Polską?
    Pozdrawiam
  • śmierć przez wielkie Ś
    28.01.2015
    28.01.2015
    Czy wyraz śmierć (w odniesieniu do personifikacji śmierci) można zapisać z dużą litera na początku? W sprawdzanych przez mnie słownikach takiej dopuszczalności nie zauważyłem, ale w korpusie PELCRA część tekstów tak właśnie notuje ten wyraz (w tym znaczeniu). Nadmienię, że moja wątpliwość dotyczy zwięzłego objaśnienia (atrybut Śmierci), więc z kontekstu nie można domyślić się, o jaką definicję śmierci chodzi, a wielka litera (przynajmniej moim zdaniem) rozwiałaby wszelkie wątpliwości.
  • Transkrypcja nazwisk ormiańskich

    10.02.2022

    Szanowni Państwo,

    nie znalazłam porad dotyczących zapisu (transkrypcji) nazwisk ormiańskich. Proszę o poradę, czy np. Nikol Paszinjan (zapis wg transkrypcji) jest poprawniejszy niż "Paszynian" (spotykany w prasie), Sargsjan, nie Sarkisjan (kalka z rosyjskiego), Koczarjan - nie Koczarian. Wiele nazwisk ormiańskich kończy się na - jan, ale zauważyłam, że w języku polskim po spółgłosce zamiast "j" pojawia się "i". Czy słusznie?

    Z poważaniem

    Stała czytelniczka

  • Tytuł tomiku poetyckiego

    3.10.2022
    3.10.2022

    Dzień dobry,

    mam zamiar wydać tomik poetycki. Moje pytanie dotyczy tytułu tomiku. Chciałbym, korzystając z wolności, która przysługuje piszącemu poezję, zatytułować tomik rozpoczynając od dwóch niewystępujących w języku polskim słów, ponadto zapisanych małymi literami np.: „sudo sudo”. Jeśli taki zapis jest niedopuszczalny, to chciałbym poznać wymogi formalne zapisu tytułu tomiku poetyckiego — jeśli takowe istnieją. Tomik poetycki jest właśnie najmniej dookreślony z formalnego punktu widzenia.

  • Tytuł w formie cytatu

    10.03.2022
    10.03.2022

    Szanowni Państwo, piszę książkę, w której tytułem jednego z rozdziałów jest fraszka:

    Koniec chlubny ze skromnym lubi się początkiem; niejeden łabędź był brzydkim kaczątkiem. (Sztaudynger J., Piórka dla dzieci, Kraków 2004, ISBN 83-7437-036-X, fraszka Łabędź).

    Czy fraszkę (pełniącą rolę tytułu) powinnam napisać kursywą, a źródło w nawiasie umieścić pod tytułem, czy jako przypis?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Z poważaniem

    Debiutantka

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego